Doğanın zenginliğiyle bütünleşmiş, kültürel yapısıyla, yeşil tonlarının bir araya toplandığı yeşillikler ülkesi Polonya Avrupa ülkesinin en merkezi adreslerindendir.
Yeşillikler ülkesi Polonya, hiç dokunulmamış doğa yapısı, kültürel varlıkların mimarisi, farklı şehir ortamları, dağları denizleri ve kasabaları, nehirleri, müzik kültürü, dünya savaşanlarına yön veren bir Avrupa ülkesidir.
Polonya İklimi
Avrupa ülkesinde özel bir konuma sahip olan, farklı coğrafya ve jeopolitik olan güzellikler ülkesi olan Polonya, iklim örtüsü coğrafi konumu sebebiyle mevsimler arası geçişleri olan Polonya’nın iklimi, kış aylarını soğuk ve ılıman, yazları sıcak ve yağışlı olarak geçer.
Yıl içinde mart ayında başlayan bahar dönemi, temmuz ayında yılın en çok sıcaklığın hissedildiği aydır.
Polonya’nın Yemek Kültürü
Avrupa ülkelerinin arasında en geniş coğrafyasına sahip, konumu gereğince merkezi olan Polonya kendini yansıtan, savaşlarda mutfağının özünü kaybetmesi için baskı kurulan Polonya hiçbir şekilde uygulanan baskıya boyun eğmemiş mutfağından vazgeçmemiştir.
Günümüzde Polonya mutfağında kullanılan sebze veya bitkiler kendi topraklarında üretilen mevsiminde kullanılarak yapılmaktadır. Bizimde kültürümüze yakın olan bilindik gıdalar tüketilmektedir. Patates, lahana, kümes hayvanları, avlanan kırmızı et, karbonhidrat kullanımıyla bizlere tanıdık gelmektedir. Polonya’nın yöresel ve kültürel yemekleri ve damak tadına birlikte göz atalım;
- Pierogi
Polonya’nın uluslara arasında en meşhur yemeğidir. Osmanlı mutfağının izlerini taşıyan, kendi ülkemizde de halen peynirlisi meşhur piruhi ye benzetilen bir tür mantı çeşididir. İç dolgusunu acılı baharatlı veya tatlı ekşili olarak doldurulan, suda haşlayarak ya da sıvı yağda kızartılarak yenilir.
- Barszcz
Soğuk kış aylarında özellikle öğle yemeklerinde ve Noel bayramlarında hazırlanan vazgeçilmez bir pancar çorbasıdır. Rengi koyu şaraba benzerliği ve daha açık tonda olarak iki tarifi vardır. Biraz kırmızı pancar, tuz, biber, karabiber, sarımsak tozu, patates isteğe bağlı içerisinde mantar, et gibi ürünleri de katabilirsiniz. Patatesler haşlanarak bekletilir, tencereye et suyu ve küp küp doğranmış pancarlar atılır kaynadıktan sonra süzülen çorbanın içine baharatlar eklenir, isteğe bağlı olarak porsiyonlara haşlanan patatesler atılır. Tadında hafif şeker bulunsa da birçok faydası vardır. Deneyenlere şimdiden afiyet olsun.
- Żurek
Karbonhidrat içeren kış günlerinin vazgeçilmez lezzeti yaz aylarında her yerde rahatlıkla bulunan enfes bir çorbadır. Öncelikle mayalı hamuru yoğrulur. İçerinde defneyaprağı, un, maya ve karabiber ile yoğrulur. Çorba suyuna katılacak olan, salamura mantar dana Bacon dana sosis defneyaprağı patates yumurta kekik, ılık su malzemeleri hazırlanır. Çorba yapılacak olan tencereye, dana baconları tüm halde ekleyip, 6 su bardağı ılık suyu, defneyaprağını, kekik, tuz, salamura mantarı ve küçük doğranmış patatesleri ekleyerek yaklaşık 40-50 dakika kapağı kapalı bir şekilde orta ateşte kaynatın.
Hazır olan malzemelere tüm halde dana sosisleri de tencereye koyarak, ortalama ateşin yoğunluğuna göre 8 ila 10 dakika kaynatalım. Tencere içerisindeki bacon ile sosisleri, ufak parçalar şeklinde kesmek için tencereden alalım. Ufak parçalar şeklinde kestiğiniz dana bacon ve sosise, kekik ve tuzu katarak, birkaç dk. Daha kaynatalım.
Kaynayan malzemelerinin içerisine, az az eklenen mayalı un ile güzel bir kıvama sahip çorba elde edeceksiniz. Hazır olan çorbamızı servis etmek için, Trabzon ekmeğini ekmek bıçağıyla kesip, çorbayı servisinde kullanılmak üzere kapak görevinde kullanmak için bir köşeye ayırın.
Trabzon ekmeğin iç hamurunu ayırarak, 1 tane yumurta sarısını ekmeğin iç yüzeyine sürün. Servis için hazırlanan Trabzon ekmeğini yüksek ısıdaki fırında 10-20 süre içerisinde pişirelim. Servis için hazır olan çorbamızı ekmeğin içine koyun. Haşlanmış yumurtayı iki parça halinde servis yapabilirsiniz. Bizim ülkemizde de yer alan Trabzon ekmeğinin bir benzeri Polonya’nın Yemek Kültürü arasında da kendine yer bulmuştur.
- Bigos
Lahanası ile ünlü olan Polonyada yapılan bir ana yemektir. Bu lezzetli ana yemeğin lahana turşusu, et kırmızı veya beyaz et tercihe bağlı, mantar, karabiber, defneyaprağı, su, tuz, Polonya da bulunan kulbaska malzemelerinin bir araya gelerek oluşturduğu harika bir lezzet elde edilir.
Lahana turşusunun suyu sıkılır ve ayrılır. Turşu suyundan ayrılan lahana tencereye konur. Üzerine lahananın yarısını geçecek kadar su eklenir. Tencereye etleri ve baharatları katarak düşük ısıda yavaş yavaş pişirilir. Orman mantarlarını tencereye katarak pişmeye bırakılır. Farklı bir tavada kızartılan kułbaskayı kızaran yağıyla birlikte tencereye aktarılır.
Tencereye sırasıyla katılan bütün ürünlerin pişmeye başladığında biberi ve tuzu eklenir. Ayrılan turşu suyunu yoğunluk kıvamına göre parça parça eklenir. Yemeğin asıl lezzeti kısık ateşte uzun süreli pişmesidir. Ekşili tatlılı bir lezzet olan bigos deneyenlere şimdiden afiyet olsun.
Doğanın dengesinin bozulmadan birçok güzellikleriyle tanınan yeşillikler Ülkesi Polonya ait öne çıkan yemeklerini ve yemek kültürlerinden bahsetmiş olduk.
Polonya’nın Ekonomisi
Polonya, Dünya ekonomik Küresel Rekabet Edebilirlik listesinde 37. sırada yer almaktadır. Ülkenin ekonomisi sanayileşmiş, gemi üretimi, tekstil, orman ürünleri, uçak üretimi, petrol üretimi gibi birçok yönden farklı bir büyüme sağlamaktadır. Polonya’nın ekonomisi tarıma dayalı pancar, havuç, patates, tütün, çavdar, keten tohumu gibi birçok yerli üretim yapmaktadır. Gelir sınıfı en yüksek olan Polonya sıralama Dünya bankalarınca yapılan sıralama listenin en başlarında yer almaktadır.
Polonya’nın Para Birimi
Birçok konuda Avrupalı ülkeler arasından ön planda olan Polonya diğer Amerika devletleri gibi Euro ya da dolar kullanmamaktadır. Kendi para birimi olan zloti kullanmaktadır. Polonya’nın Para birimi kısa şekilde hali PLN, simgesi ise zl şeklindedir.
Polonya’nın başkenti olan Varşova’nın kullandığı para birimi zlotidir.
Polonya’nın Gizemli Ormanları
Doğanın tüm güzelliklerini bir arada toplayan ve bakire bir orman yapısına sahip Polonya meraklı ve gizemli dünyası ile birden çok özelliği bir arada yaşan Polonya’nın gizemli ormanları arasında ismiyle ülkemizde de bilinen eğri orman birden fazla isimle anılmaktadır.
Eğri Orman, batı Polonya’da yer alan Gryfino beldesi civarında dört yüz görenleri şaşırtacak ilginçlikteki çam ağaçlarından bu ismi aldığı söylenmektedir. Eğri ormanın bir diğer ismi de Çarpık ormandır. Ağaçların dibinden aniden kıvrılarak doksan derece bir eğim alarak yamuk bir halde yukarı yönelen ağaçlar çarpık ismini kesinlikle hak ediyor.
Bu yamuk ağaçlarla dolu eğri orman içinde yetişen ağaçların hastalıklı yapılarından dolayı eğik büğük olduklarını aklınızdan geçiriyorsanız büyük bir yanılgıdasınızdır. Her bir ağaç son derece sağlıklı ve doğalarında olan bir yapı gereği bu şekilde çarpık bir şekilde göğe doğru uzanmaktadır.
Yeşillikler ülkesi Polonya en bilinen ormanı eğri ormanın yanı sıra daha az bilinen ormanları da ülke sınırlarında bulundurur. Bazılarının isimleri; Beech Ormanı, Pisz Ormanı, Karolewski Ormanı, Wolski Ormanı, Knyszyn Ormanı, Kabacki Ormanı olarak sıralanmaktadır.
Polonya Avrupa’nın en yeşili bol, farklı tipteki ormanlarına sahip ülkelerinden birisi olması yanında, ekonomisinden sanayisine her alanda gelişmiş bir ülke olarak ön plana çıkmaktadır. Seyahatlerinde Polonya’yı görmek isteyen okurlarımıza yazımızda anahtar bilgiler vermeye gayret ettik. Yeşillikler ülkesi Polonya ziyaretçilerinden, ülkedeki futbol kulüplerinde oynayan yabancı oyuncularına kadar her bir kitle tarafından yaşanılası bir ülke ve sosyal ve kültürel imkânlarıyla modern bir Avrupa diyarıdır.
